میتوان امام (ع) را چونان مغناطیسی دانست که شاخص قبلهنمای قلوب انسانها و قطبنمای تمام هستی به سوی آن وجود مبارک جهت میگیرد، تا گمشدگان صحرای جهالت را به خورشید وجودش رهنمون شود. |
|
در کتاب «امام مهدی عجلالله تعالی فرجهالشریف موجود موعود» آیت الله جوادی آملی که تابستان امسال توسط انتشارات اسرا و با تحقیق و تنظیم سید محمد حسن مخبر منتشر شده در بخشی از این کتاب نظرات این حکیم فرزانه درباره چگونگی بهرهمندی از وجود مقدس حضرت ولی عصر در زمان غیبت آمده است:
برخی چنین میاندیشند که چون امام چراغ هدایت است، برخورداری از نور وجودش در گروه دسترسی به اوست و از سوی دیگر، مراجعه به امام برای پاسخ به مسائل شرعی و مشکلات علمی و اجرای حدود و قوانین که ثمره وجود مبارک حضرت است در عصر غیبت میسور نیست، زیرا غیبت مانع افاضه آن مشعل هدایت و استفاضه مؤمنان میگردد. حال که چنین است، چرا امام (ع) باید در غیبت به سر برند و مؤمنان از فیض وجود مبارکشان بیبهره بمانند؟
آنچه در چنین اندیشهای از فوائد وجود امام و مشروط به حضور ایشان بیان گردیده است، تنها بخش کوچکی از آثار وجود آن حضرت است، چون تأثیر امام معصوم (ع) در نظام آفرینش، والاتر از آن است که به امور خاص و مشروع به حضور مشهودانه محصور شود.
در ادامه این مطلب آمده است: هرچند در برخی روایات، امام معصوم (ع) به چراغ هدایت تشبیه گردیدهاند، این تعبیری متوسط درباره یک جنبه از منافع آن وجود مبارک است. همانطور که برخی روایات با تعبیری کاملتر و رساتر، امام (ع) را به آفتابی عالمتاب تشبیه کردهاند که به جهان روشنایی میبخشد: عن جابر الأنصاری انّه سأل النبی (ص): یا رسولالله فهل یقع لشیعته الانتفاع به فی غیبته؟ فقال (ص): أی والذی بعثنی بالنبوة انّهم یستضیئون بنوره و ینتفعون بولایته فی غیبته کانتفاع الناس بالشمس و إن تجلّلها سحاب!
در این روایت طبق بیان رسول اکرم، وجود امام (ع) به خورشید و غیبت آن حضرت - مهدی موجود موعود - به وقوع شمس در پس ابر تشبیه شده است و چگونگی انتفاع مردم از آن حضرت، همچون بهرهمندی آنان از آفتاب پنهان است:
1. چونان که خورشید در منظومه شمسی، محور حرکت کرات و سیارات است، وجود مبارک حجت خدا (ع) محور نظام هستی است: ببقائه بقیت الدنیا و بیمنه رزق الوراء و بوجوده ثبتت الأرض و السماء.
«مفتقر» در خم چوگان تو گویی، گوئیست!
چرخ با آن عظمت نیز به جز گوی تو نیست
2. بهرهمندی موجودات منظومه شمسی از خورشید به تابش مستقیم آن منحصر نیست تا پوشیده شدنش به ابر، مانع انتفاع کلی از آن باشد، بلکه نیروی جاذبه که مایه ثبات و بقای نظام کیهانی است، وزش باد، ریزش باران، رویش گیاهان و ... همه از برکات وجود خورشید و اشراق اوست؛ همچنین برکات وجود امام عصر (عج) بسیار فراتر از آن است که غیبت ظاهری آن انسان کامل، موجودات را از فیض او بیبهره سازد. قوام آسمان و زمین، تدبیر امور عالم، رزق دادن به روزی خوردندگان، هدایت یافتن مستعدان و... همه گوشهای از فیوضات وجود مبارک آن حضرت است که پرده غیبت مانع افاضه آنها نیست.
3. هنگامی که ابر چونان پردهای میان دیدگان و قرص خورشید حائل میشود، خورشید را پنهان نمیسازد، بلکه ببننده را میپوشاند و او را از دریافت نور و مشاهده اشراق خورشید محروم میسازد، چرا که هم خورشید بزرگتر از آن است که به ابر پوشیده شود و هم منافعش بیش از آن است که با ندیدنش قطع گردد.
وجود مبارک انسان کامل نیز که مایه استمرار حیات عالم و آدم است بسی بزرگتر از آن است که چیزی او را از افاضه، محجوب دارد و رابطه میان وی و عالم هستی را متزلزل سازد. چگونه موجودی که خلیفه خداست و عنان نظام هستی را به اذن خداوند در کف دارد و از نهان و آشکار آن با خبر است، دچار غیبت میشود؟
جمال یار ندارد نقاب و پرده ولی
غبار ره بنشان تا نظر توانی کرد
4. ابر، دیدگانی را که از زمین به خورشید مینگرند محجوب میسازد؛ نه چشمهایی را که از افراز ابرها نظارهگر اویند. وجود مبارک ولی عصر (عج) نیز در چشم دنیاطلبان که سر از عالم طبیعت بیرون نمیکنند و پس از ابر تعلغات دنیوی او را به نظاره مینشینند غائب است؛ اما آنان که بر سر شهوتها و غبار هواهای نفسانی پا نهاده و به آسمان معنی سرکشیدهاند، هر لحظه در حضور آن وجود شریفاند.
تو کز سرای طبیعت نمیروی بیرون
کجا به کوی طریقت گذر توانی کرد؟
به بیان شیخ مصلحالدین سعدی:
نبینی که جایی که برخاست گرد
نبیند نظر گرچه بیناست مرد
به گفته عارف رومی:
زمنزل هوسات ار دو گام پیش نهی
نزول در حرم کبریا توانی کرد
5. نور افشانی و افاضه خورشید، قطع ناشدنی است و مرز و تبعیضی ندارد و هر قابلی به قدر استعداد و پیوندش با خورشید، از فیض او بهرهمند میشود. حال، موجودی که تمام موانع را برمیدارد و خویش را بلاواسطه به اشراق شمس عرضه می کند، بهره کاملتری خواهد داشت.
وجود مبارک مهدی موجود موعود (عج) که واسطه فیض الهی است، چونان خورشیدی به تمام هستی فیض میرساند و در این جهت، میان بندگان خدا تفاوتی نمیگذارد؛ لیکن هر کس به میزان استعداد و قوت ارتباط خود، مستفیض میگردد.
6. همچنان که نتابیدن خورشید، هر چند از پس ابر، به فراگیری ظلمت و شدت برودت میانجامد و حیات زمین و زمینی را ناممکن میسازد. اگر عنایت و افاضه ولی خدا و انسان کامل عصر (عج)، - هر چند از پس پرده غیبت نبود - سختیها و تنگنای معیشت و کینهتوزی دشمنان، به دوستان خاندان عصمت امان نمیداد، همچنان که امام عصر (عج) در توقیع مبارک به شیخ مفید (ره) چنین فرمود: ما در مراعات حال شما سهلانگار نیستیم و هرگز شما را فراموش نمیکنیم، وگرنه سختیها و تنگانهای فراوانی به شما می رسید و دشمنان، شما را نابود میکردند: انّا غیر مهملین لمراعاتکم و لاناسین لذکرکم؛ و لولا ذلک، لنزل بکم اللأواء و اصطلمکم الأعداء.
با که توان گفت این سخن که نگارم
شاهد هر جایی است و پردهنشین است
در پایان این مطلب آیتالله جوادی آملی میگوید: نیز میتوان امام (ع) را چونان مغناطیسی دانست که شاخص قبلهنمای قلوب انسانها و قطبنمای تمام هستی به سوی آن وجود مبارک جهت میگیرد، تا گمشدگان صحرای جهالت را به خورشید وجودش رهنمون شود.
باتشکر از خبرگذاری رهپویان وصال شیراز
لیست کل یادداشت های این وبلاگ